
Als (kersverse) ouder heb je vast en zeker al eens het woord ‘slaapregressie’ voorbij zien komen. Maar wat is het nou precies? In dit artikel vind je niet alleen alles wat je wilt weten over een slaapregressie bij een baby, maar geven we je ook handige tips die jou en je kind door deze moeilijke periodes heen helpen.
Wat is slaapregressie?
Een slaapregressie is een periode waarin je kindje slechter slaapt dan normaal. Dit kan variëren van een baby die slecht in slaap kan vallen tot een baby die ’s nachts regelmatig wakker wordt. Alle baby’s kunnen slaapregressies krijgen, ook wanneer ze voorheen altijd goed sliepen.
De oorzaak achter slaapregressies is dat de hersenen van je kindje druk bezig zijn om zich te ontwikkelen. Overdag is je kindje bijvoorbeeld gefocust op het leren van nieuwe vaardigheden zoals omrollen, kruipen of leren lopen. Die ontwikkelingen gaan ook ’s nachts door. Je baby is als het ware alle nieuwe informatie aan het verwerken en blijft de nieuw aangeleerde vaardigheden in het hoofd afspelen, ook wanneer het zich eigenlijk zou moeten ontspannen. Dit heeft als gevolg dat het kindje moeilijker in slaap valt en lichter slaapt.
Een slaapregressie kan heel vermoeiend zijn, zowel voor de baby als voor de ouder, maar eigenlijk is het een goed teken! Slaapregressies betekenen namelijk dat je baby vooruitgang boekt in zijn ontwikkeling.
Slaaptips nodig voor je baby?
Verbeter de structuur en slaaproutines met ‘Het Babyslaapboek’ geschreven door kinderslaapcoach Myrthe Stapper. Na het lezen van dit boek weet jij alles over de slaap van jouw kindje (0 t/m 4 jaar) en hoe je hier liefdevol mee om kunt gaan.
Wat zijn de signalen van een slaapregressie bij je baby?
Vrijwel alle baby’s krijgen te maken met slaapregressies, maar niet ieder kindje reageert hetzelfde. Bij sommige kinderen merk je vrijwel niets, terwijl andere baby’s je plotseling de hele nacht wakker houden. Ook de signalen van een slaapregressie zijn bij ieder kind anders. Zo kan het zijn dat je baby meerdere van onderstaande symptomen vertoont of slechts één. Het is daarom belangrijk om te weten wat de signalen van een slaapregressie bij je baby zijn, zodat je ze snel kunt herkennen.
- Je kindje wordt vaker wakker op willekeurige momenten (en heeft moeite om weer in slaap te vallen)
- Je kindje heeft moeite om de slaap te vatten
- Je kindje wordt ’s ochtends ineens veel vroeger wakker dan normaal
- Je kindje wil overdag niet slapen of de dutjes zijn maar van korte duur
- Je kindje slaapt overdag ineens heel veel (dutjes van langer dan 3 uur)
- Je kindje huilt sneller en vaker dan normaal
- Je kindje heeft minder trek
Wanneer komen slaapregressies voor bij kinderen?
Slaapregressies komen voor in de eerste twee levensjaren van je kind. We maken onderscheid tussen vijf verschillende slaapregressies die opspelen in verschillende ontwikkelingsfases en leeftijden van je baby. Je kunt een slaapregressie verwachten rond:
4 maanden
Dit is niet alleen de eerste maar ook vaak de meest heftige slaapregressie voor baby’s en hun ouders. Deze slaapregressie ontstaat doordat het slaappatroon van je kindje rond deze leeftijd verandert. Je baby is zich ook steeds meer bewust van de omgeving met alle interessante dingen, waardoor het ook rond bedtijd soms moeilijk in slaap kan vallen.
8 maanden
De volgende slaapregressie is meestal rond de acht maanden. Deze slaapregressie is te vergelijken met die van vier maanden, omdat ook hier het veranderende slaappatroon de oorzaak is. Op deze leeftijd gaat je kindje namelijk terug van drie naar twee slaapmomenten gedurende de dag, waardoor het nog langer wakker is. Het zenuwstelsel kan nog moeite hebben met het in slaap vallen op de juiste momenten.
12 maanden (1 jaar)
Rond de eerste verjaardag van je kindje zal het bezig zijn met allerlei grove motorische ontwikkelingen. Zodra je kindje kan staan, zal hij of zij dit op alle mogelijke momenten gaan uitproberen: ook in bed. Dit zorgt ervoor dat hun zenuwstelsel en spieren minder snel tot rust komen, waardoor slapen ineens vaak moeilijker gaat dan voorheen.
18 maanden
Als kinderen rond de achttien maanden oud zijn, maken ze de overstap van twee naar één dutje overdag. Wederom gaat dit vaak gepaard met slaapregressie. Daarnaast is je kindje in deze fase ook druk bezig met de taalontwikkeling, wat ervoor zorgt dat hij of zij bijvoorbeeld vaker of sneller om ‘papa’ of ‘mama’ zal roepen en zichzelf wakker houdt door te gaan kletsen.
24 maanden (2 jaar)
Je baby wordt langzaamaan een echte peuter, en dat merk je ook in het slaappatroon. Je kindje wordt zich bewust van zijn eigen wil en zal dit ook tijdens bedtijd uittesten. Sommige kinderen weigeren hun middagdutje te doen of zullen ’s avonds huilen voor het slapengaan of steeds opnieuw hun bed uitkomen.

Hoelang duurt een slaapregressie bij een baby?
Helaas kunnen we je geen duidelijk antwoord geven op deze vraag. Bij sommige kinderen duurt een slaapregressie slechts een paar dagen, maar de meeste baby’s hebben zo’n twee tot zes weken lang last van een slaapregressie. De lengte van de slaapregressie kan ook verschillen per leeftijdsfase. Zo kan het zijn dat je baby slechts twee weekjes last heeft van de eerste slaapregressie, terwijl het op een latere leeftijd plotseling veel meer tijd nodig heeft om te wennen aan zijn of haar nieuwe ritme.
Het kan lastig zijn om te ontdekken wanneer een slaapregressie is begonnen, zeker wanneer je baby weinig signalen afgeeft. Sommige kinderen gaan door een slaapregressie zonder dat je er als ouder veel van merkt, terwijl andere kinderen meerdere weken extra aandacht nodig hebben om aan hun nieuwe ritme te wennen. Maak je vooral niet teveel zorgen, want hoewel een slaapregressie veel van je eist, is het belangrijk om je te blijven herinneren dat het slechts een fase is.
Hoe help je je kind tijdens een slaapregressie?
Als ouder is er niets zo vervelend als zien dat je baby ergens mee worstelt en niet weten hoe je hem of haar het beste kunt helpen. Wij begrijpen dat maar al te goed. Hoewel een slaapregressie vanzelf weer verdwijnt, zijn er wel verschillende manieren om je kindje te ondersteunen tijdens deze grote ontwikkelingen in zijn of haar jonge leven. Wij zetten een aantal tips voor je op een rijtje:
Houd vast aan routines
Voor en tijdens een slaapregressie heeft je baby veel last van veranderingen in zijn of haar lichaam en geest. Door je kindje stabiliteit te blijven bieden, zorg je ervoor dat het zich geborgen en veilig voelt. Houd dus vast aan jullie dagelijkse routines; denk hierbij aan de eettijden, speeltijden maar ook aan de bedtijd en de slaaprituelen van je kindje. Als je normaal gesproken een boekje voorleest of een liedje zingt, is het belangrijk om dit vooral te blijven doen. Zo weet je kindje waar hij of zij aan toe is. Deze veiligheid zorgt ervoor dat je kindje al zijn of haar aandacht kan richten op de ontwikkeling.
Lees ook: Een bedritueel voor een baby – voorbeelden en tips
Zorg voor een donkere slaapkamer
Kinderen in een slaapregressie zijn vaak extra gevoelig voor prikkels van buitenaf. Zo gaan kindjes die moeilijker in slaap komen vaak zoeken naar afleiding, en worden kindjes die lichter slapen dan normaal ineens wakker van de kleinste lichtstralen. Door ervoor te zorgen dat de kamer goed verduisterd is, kun je het aantal prikkels tot een minimum beperken. Hierdoor slaapt je kindje niet alleen sneller in, maar blijft het ook langer in een diepe slaap.
Help je kindje met het oefenen van de nieuwe vaardigheden
Slaapregressies komen onder andere voort uit ontwikkelingen die je kindje doormaakt. Het is druk bezig met het leren van motorische vaardigheden zoals omrollen, kruipen of lopen. Door je kindje te helpen, kan je ervoor zorgen dat het deze vaardigheden sneller onder de knie krijgt. Zodra je baby zichzelf de nieuwe vaardigheid heeft aangeleerd, zal het zenuwstelsel weer kalmeren en wordt slapen weer een stuk gemakkelijker. Wij raden je daarom aan om elke dag spelenderwijs te oefenen met je kindje. Dit is niet alleen goed tegen de slaapregressie, maar ook voor het opbouwen van een band tussen jou en je kind.
Wees lief voor jezelf en je kindje
Misschien wel de allerbelangrijkste tip die we je kunnen geven, is om te onthouden dat een slaapregressie maar van korte duur is. Wees lief voor jezelf en voor je kindje. Probeer de nachtelijke taken af te wisselen met je partner, en wees niet bang om hulp te vragen wanneer je het nodig hebt. Soms kan het alleen al helpen door je frustraties even te uiten aan vrienden of familie. Vergeet niet dat jouw welzijn van groot belang is voor je kindje. Blijf goed voor jezelf zorgen door gezond te eten, voldoende te bewegen en waar mogelijk even een powernap te doen wanneer je kindje wél slaapt.
Lees ook: De voordelen van een baby in bad voor het slapengaan
Het verschil tussen slaapregressie en een sprongetje
Veel mensen vergelijken een slaapregressie vaak met een zogenoemd sprongetje, maar er zijn wel degelijk verschillen tussen de twee. Hoewel een baby ook vaak onrustiger slaapt als hij een sprongetje maakt, is de oorzaak niet hetzelfde als bij een slaapregressie. Bij sprongetjes gaat het om de mentale ontwikkeling van je kindje (denk bijvoorbeeld aan meer zelfstandigheid en het ontdekken van nieuwe emoties) terwijl bij slaapregressies je kindje lichamelijke vaardigheden aan het leren is. Slaapregressies bevinden zich ook vaak tussen de verschillende sprongetjes in. Je kindje wisselt dus als het ware af tussen het aanleren van mentale en fysieke vaardigheden.
Wij hopen dat we je met dit artikel alle informatie hebben gegeven die je wilde weten over slaapregressies. Met onze tips in je zak, weten wij in elk geval zeker dat je de volgende slaapregressie van je kindje met kracht tegemoet kunt treden. You’ve got this!